Ocalić od zapomnienia płk J. Jagrym-Maleszewskiego na 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości

Historyk z zawodu i zamiłowania Ryszard Grądman proponuje wyróżnić pułkownika J. Jagrym-Maleszewskiego na 100-lecie odzyskania Niepodległości poprzez umieszczenie tablicy na gmachu Komendy Policji w Starogardzie Gdańskim bądź nadanie nazwy ulicy jego nazwiskiem.

Janusz Zygmunt Jakub Maleszewski, pseudonim Zygmunt Jagrym (1879-1942), pułkownik

Podczas I wojny światowej (1914-1918) brał udział od 06.08.1914 r. przy tworzących się w Krakowie oddziałów polskiej kawalerii, wszedł do 2 szwadronu Ułanów Kawalerii Legionów Polskich. Dowódca 2 plutonu i uczestnik szarży pod Rokitną 13.06.1915 r., ciężko ranny w bitwie, wzięty do niewoli rosyjskiej. W więzieniu amputowano mu nogę. Od października 1918 r. związany organizacyjnie z formującą się Polską Siłą Zbrojną, wtedy Polnische Wehrmacht. W latach 20-tych w Ministerstwie Spraw Wojskowych i Sztabie Generalnym WP. Oficer nadetatowy w 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w Starogardzie. Awansowany w 1924 r. na stopień pułkownika. Brał udział w przewrocie majowym 1926 r. po stronie Józefa Piłsudskiego. W stopniu pułkownika objął stanowisko Komendanta Głównego Policji Państwowej i pozostał na stanowisku do 1935 r. Zmarł w czasie okupacji w 1942 r. prawdopodobnie zamordowany w Warszawie przez Niemców. Żonaty od 1909 z Jadwigą Dunin-Borkowską, sanitariuszką w 1920 r., przewodniczącą do 1935 r. Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna”. Autor słów umieszczonych na Pomniku Rokitniańczyków na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie odsłoniętym 13.06.1925 r.:

„I brzegi Prutu i błonia naddniestrzańskie

I besarabskie stepy i Dzikie Pola

Padli na polach Rokitny

Ad maximam Poloniae gloriam,”

Pułkownik J. Jagrym-Maleszewski kilkukrotnie był w Starogardzie, m.in. 14.09.1929 r. w czasie wizyty Prezydenta RP prof. Ignackiego Mościckiego w naszym mieście. Odznaczony wieloma orderami i odznaczeniami, w tym Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych (trzykrotnie) oraz orderem Legii Honorowej (Francja).

Proponuję wyróżnić pułkownika J. Jagrym-Maleszewskiego np. przez umieszczenie tablicy na gmachu Komendy Policji w Starogardzie Gdańskim bądź nadanie nazwy ulicy jego nazwiskiem.

Za przytoczonym powyżej wnioskiem przemawiają następujące argumenty. J.Jagrym-Maleszewski, jako podoficer, a później oficer, związany był z 2. Pułkiem Ułanów Legionów Polskich, a następnie – z 2. Pułkiem Szwoleżerów Rokitniańskich stacjonującym w Starogardzie, a więc jest związany z naszym miastem. Będąc Komendantem Głównym Policji Państwowej w latach 1926-1935 tworzył zręby nowoczesnej, jak na tamte lata, organizacji służby na rzecz społeczeństwa. Był też Rokitniańczykiem, który brał udział w jednej z najsławniejszych szarż polskiej kawalerii. Służba dla odradzającej się z niewoli zaborów Polski stawia go bardzo wysoko wśród innych bohaterów narodowych. Dodatkowym argumentem jest to, że większości Polaków jest postacią nieznaną, gdyż przez długie lata był nieobecny na kartach historii. Mamy niepowtarzalną szansę ocalić od zapomnienia postać Pana Pułkownika na 100-lecie odzyskania Niepodległości.

In Memoria

Ryszard Grądman